Rusland is een vogel, niet een beer
Op deze Internationale Vrouwendag brengen wij een saluut aan een onvermoeibare strijder tegen alles wat naar onrecht riekt: de Russische Yelena Osipova. Ze is nu 77 en werd op 2 maart bij een demonstratie in Sint-Petersburg gearresteerd. U hebt vast beelden van haar gezien in het nieuws, maar wie is zij? Het is moeilijk informatie te vinden, veel sites zijn verwijderd en geven een error.
Yelena Osipova in 2015
Deze foto is genomen in 2015, toen er een eenvoudige tentoonstelling van haar werk was georganiseerd. Osipova is kunstschilder, ze kreeg haar opleiding in Sint-Petersburg aan de school waar ook Chagall kort studeerde, de Tauride Art School (tegenwoordig Roerich Art School). Ze wilde doorstuderen aan de Mukhina Art Academy, maar meisjes werden daar niet toegelaten. Nou, dan niet, heeft ze toen gedacht en zette drie kunstopleidingen voor kinderen op, waar ze zelf ging lesgeven.
Osipova in 2015
In de schaarse informatie die nog over haar te vinden is, wordt steevast vermeld dat ze als kind het Beleg van Leningrad heeft overleefd. Nazi-Duitsland hield Leningrad 872 dagen bezet, van 8 september 1941 tot 27 januari 1944. Er stierven 1,5 miljoen mensen.
Muurschildering van Osipova over het Beleg van Stalingrad, klik op afbeelding voor meer informatie
Er zijn twee redenen waarom dit feit steeds in één adem met haar naam wordt vermeld. De eerste is dat Osipova decennialang heeft geprotesteerd en gedemonstreerd tegen Russisch geweld, onrecht, corruptie, kernwapens. De tweede is dat het Beleg van Leningrad ook de familie Poetin zwaar heeft getroffen. Zijn oudere broertje Vitya overleefde het niet. In 2019 vertelt hij daarover:
“For my parents, the war meant the terrible ordeals of the Siege of Leningrad where my two-year-old brother Vitya died. It was the place where my mother miraculously managed to survive. My father, despite being exempt from active duty, volunteered to defend his hometown. He made the same decision as millions of Soviet citizens. He fought at the Nevsky Pyatachok bridgehead and was severely wounded.”
Vladimir Putin: The Real Lessons of the 75th Anniversary of World War II
2002, Gijzeling in het Doebrovka-theater in Moskou, klik op afbeelding voor meer informatie
Na de gijzeling van de schoolkinderen in Beslan, op 1 september 2004, is Osipova de grote posters gaan maken die ze bij demonstraties met zich meevoerde. Er kwamen in Beslan 334 mensen om het leven, onder wie 186 kinderen. In een interview vertelt ze dat de demonstraties geen reacties opriepen, mensen waren toen al te bang om te protesteren. Ook bij de oorlog tegen Irak, en de herdenkingen van Beslan, bleef het stil. Die posters waren mijn tentoonstelling, zei ze vaak.
2014, inval De Krim, ‘Don’t believe in the justice of war’
De eerste keer dat Osipova werd gearresteerd, was in 2007. Daarna gebeurde het nog vele keren, en niet altijd even zachtzinnig. Aanvankelijk waren de boetes 5000 roebel, op internet werd dat bedrag dan voor haar bij elkaar gebracht. Inmiddels zijn de boetes zo hoog dat niemand ze meer kan betalen, en de gevangenisstraffen zijn fors. Toch blijft ze gaan. Het is belangrijk, zegt ze, dat je ervaart dat je niet alleen staat in je kritiek, dat je medestanders hebt. En ze ziet dat het protest groeit, ondanks de enorme repressie.
6 maart, Ze staat er weer.
2011, ‘Rusland is een vogel, niet een beer’.
Vertaling van de teksten:
Russia wants to be a bird: peaceful, honest, kind. Russia: kind and hardworking.
2011: The bear can no longer be cured. Vote for the bird. Although it is wounded, if it is treated well, it can fly high.
Vote for the hardworking bird.
