Slotdebat BN/DeStem en KSE

Vanmiddag dus het laatste van een serie van zes lijsttrekkersdebatten, en dit keer werd het eindelijk een echt debat. De aula van de KSE zat lekker vol. Met leerlingen, en met de achterban van de politieke partijen. Er werd gediscussieerd aan de hand van drie stellingen. De eerste over een ‘Polenhotel’; de tweede over kunst, cultuur en Nobelaer; de derde over de nieuwe alcoholwet.

Wat mij nog steeds verbaast, ook al weet ik het allang, is de bijna vanzelfsprekend geworden vijandige toon waarop door sommige partijen wordt gesproken over arbeidsmigranten. Alsof voor hen al vaststaat dat je met mensen uit de MOE-landen (Midden- en Oost-Europese landen) per definitie louter ellende in huis haalt. Er wordt vervolgens steevast – ook in dit debat – binnenlandse problematiek op deze arbeidsmigranten geprojecteerd. Problematiek waar die zelf part noch deel aan hebben. Zo zouden zij werk doen wat onze uitkeringsgerechtigden (“uitkeringstrekkers”, in de woorden van D66) zouden moeten doen – arbeidsverdringing dus. Nou, regel dat dan gewoon, politiek! Het is niet voor niets dat dit al jaren niet lukt. De Nederlanders verrekken het gewoon. En de Nederlandse werkgevers zitten echt niet te wachten op Nederlandse arbeiders die tegen hun zin worden ingezet voor laaggeschoold werk dat de MOE-landers maar al te graag en goed komen doen. En de MOE-landers zelf komen dat werk graag en goed doen, omdat bij ons de lonen en arbeidsomstandigheden beter zijn dan in hun eigen land. In principe dan, want er worden nog steeds te veel buitenlandse arbeiders door Nederlanders uitgebuit en onderbetaald, ook als het om huur van hun woningen gaat.

Ik durf trouwens te wedden dat in die aula vol leerlingen ook leerlingen met een Poolse achternaam zaten. Nazaten van de vele Poolse soldaten die het Zuiden van Nederland hielpen bevrijden, vorige eeuw, en hier soms aan een meisje bleven hangen. Terwijl 161 andere Poolse jongens hier hun leven verloren en begraven liggen op het Pools Militair Ereveld in Breda. Een beetje respectvoller praten en denken over Polen mag van mij dus gerust.

De tweede stelling, over cultuur, leverde vooral het nieuws op dat de VVD de nieuwbouw van de Nobelaer weer van tafel wil hebben als de VVD in de coalitie komt. Dat heeft het APB ook al eens gedaan, een democratisch genomen raadsbesluit over nieuwbouw ijskoud terugdraaien. Over betrouwbaar bestuur gesproken. Toen aan de leerlingen werd gevraagd hoeveel er wel eens naar de Nobelaer gaan, gingen vele handen omhoog. Maar één leerling haastte zich naar de microfoon om de politici erop te wijzen dat ze erheen moeten voor CKV. Het klonk niet echt alsof ze wilde zeggen dat ze blij is dat haar school haar ook eens buiten de muren van de school laat kijken. En of ze daarmee bedoelde dat voor haar en haar medeleerlingen een nieuwe Nobelaer niet hoeft, zei ze er ook niet bij. Ik vroeg me af of de leerlingen beseffen dat het met plakband en touwtjes overeind houden van de oude vervallen Nobelaer op niet al te lange termijn minstens evenveel kost als het bouwen van een nieuwe. Voor Leefbaar Etten-Leur maakt dat in elk geval allemaal niet uit. Die willen helemaal geen theater meer: de aula van de KSE kan ook prima dienst doen als theaterzaal. Met andere woorden: zij bepalen wat leefbaar is, en verder niemand. Geestelijke armoe is ook armoe.

Bij de stelling over alcohol werd de zaal goed wakker. Niet zo raar: het was de enige stelling die echt over jongeren gaat. Ik was blij met Hans Wierema die als enige erop wees dat de alcoholwet er niet is om uitwassen van alcoholgebruik, zoals comazuipen, tegen te gaan. Maar dat die er is omdat alcoholgebruik aantoonbaar schade aanricht aan hersenen in de groei. Zelf denk ik dat die wet helaas vooral nodig is, omdat het drinken van alcohol in korte tijd zo enorm is toegenomen in de hele maatschappij. Wij volwassenen hebben bergen boter op ons hoofd. Als we willen dat jongeren ons niet kopiëren moeten we gewoon beginnen ons eigen alcoholgedrag te wijzigen.

Het draait natuurlijk allemaal om handhaving en de gemeente Etten-Leur legt daar gewoon niet de prioriteit. Kun je dan niet beter die nieuwe Nobelaer laten zitten en dat geld besteden aan handhaving van het alcoholverbod, wilde een leerling weten. Achter mij werd gemopperd. “Zeg dat nou niet!” Ik denk dat het probleem niet handhaving is. Het probleem is dat jongeren denken in pakkans en niet in termen van hun eigen gezondheid en toekomst. Ik zet mijn geld daarom liever op voorlichting, preventie. Ook en niet in de laatste plaats aan volwassenen. We moeten gewoon met z’n allen stoppen met zoveel en zo vaak te zuipen.

Er was ook nog een meisje dat het raar vond dat een 16-jarige cassiere wel alcohol mag verkopen, maar zelf niet mag drinken. Verschillende politici vonden dat ook raar. Maar ik zie niet wat daar raar aan is. Mag een 16-jarige medewerkster van Hallfords dan ook geen koplampen van een auto meer verkopen, omdat zij zelf nog geen auto mag rijden? Lijkt me niet.

De organisatoren hadden ook nog een verrassing in petto. Of de heren en dame politici de bloem op hun tafeltje wilden pakken en weg wilden zetten bij een partij waarmee ze wel een coalitie willen vormen. Zag ik het nou goed dat D66, waarvan het programma zoveel raakpunten heeft met de PvdA en het APB, zijn bloem aanbood aan de VVD, die zoveel verschilpunten heeft met D66? Ook en vooral qua toonzetting?

Politiek: soms begrijp ik er geloof ik nog minder van dan leerlingen van een middelbare school.