Algemene beschouwingen 2015

In de afgelopen decennia was de toekomst nooit eerder zo onzeker voor Etten-Leur. En nooit eerder heeft het college van Etten-Leur zoveel moeite moeten doen om de meerjarenbegroting sluitend te krijgen.

Natuurlijk, in ‘Gouden Tijden’ was het een stuk makkelijker om ambitieuze plannen te maken en te verwezenlijken. Maar nu we afhankelijk zijn van veel nieuwe, onzekere omgevingsfactoren zoals de bezuinigingen van de Rijksoverheid, de participatie van de 5 O’s (Onderwijs, Ondernemers, Maatschap-pelijke Organisaties, Overheid en Onze inwoners), de inzet van vrijwilligers en de veranderende rol van de gemeente, wordt het ineens een heel stuk moeilijker voor dit college.

Haar ambitie is verdwenen als sneeuw voor de zon! Dit college reageert angstig op elke nieuwe uitdaging, bedenkt lapmiddelen en hoopt op verbetering op de middellange termijn.

• Algemeen
  • Het college zoekt in haar Kadernota 2016 – 2019 naar balans. Men gaat een groter beroep doen op haar partners (de O’s). Balans tussen de zelfredzaamheid van inwoners en de betaalbaarheid van het vangnet. De gemeente vertelt de kwetsbare burger: “Probeer het eerst zelf en zoek hulp in je eigen sociale netwerk. En als dat écht niet lukt, helpen we je wel.” Hier zit een spanningsveld tussen, wat de PvdA niet wenst. Hetzelfde loket weigert én vangt op.
• Financiën
  • Dit college stuurt op financiële middelen, terwijl de mensen centraal dienen te staan en de financiële middelen slechts een stuk gereedschap dienen te zijn. De PvdA is ook van mening dat inwoners de keuze moeten blijven kunnen maken tussen zorg in natura en een persoonsgebonden budget. Wel maakt de PvdA zich zorgen over het plan van het college om vanaf 2016 de hulp bij het huishouden om te vormen naar een resultaat-gefinancierde voorziening. Wederom wordt er gestuurd op financiën en verliest men het oog voor de hulpbehoevende én de arbeidsomstandigheden van de huishoudelijke hulp. Deze worden veelal als zzp’er ingehuurd tegen minimale betaling en arbeidsvoorwaarden.
  • Zelf wil dit college ook wat aan haar eigen organisatie doen. Het goede voorbeeld geven, heet dat. Het resultaat gaat een structurele bezuiniging opleveren van 2 miljoen euro, maar pas in 2022! Drie jaar later dan deze kadernota reikt en vier jaar na deze bestuursperiode! Dit college is dan allang met pensioen!
  • Men gaat eerst onderzoek doen en men heeft geld nodig om de bedrijfsvoering te optimaliseren. Een investeringsimpuls noemt het college dat, voor digitalisering en automatisering, het afstoten van taken, het verminderen van regelgeving. Daar wordt maar liefst een reserve voor aangelegd van € 2.650.000,-, geheel ter beschikking van het college. Daar gaat de PvdA in ieder geval niet mee akkoord.
  • Resultaten zullen nog in deze bestuursperiode (2014 – 2018) zichtbaar moeten worden gemaakt. Wij willen daar dit college nog op kunnen aanspreken.
  • De PvdA wenst ook niet dat het college meedoet aan de trend om een smalle basisorganisatie te creëren met daaromheen een schil met flexibel in te huren krachten. Deze zijn veelal niet in vaste dienst bij derden en bouwen geen mogelijkheden op voor pensioen of voor het afsluiten van een hypotheek. De overheid dient een betrouwbare werkgever te zijn.
  • Om de komende jaren de begroting sluitend te krijgen gaat dit college de Algemene Reserve aanspreken. Waar de PvdA in voorgaande jaren steeds aangaf dat ze geen moeite zou hebben als dit nodig mocht blijken te zijn voor incidenten situaties, werd dit altijd heftig afgeraden en zelfs geweigerd met de argumenten dat de ontvangen rente een belangrijke bron van inkomsten was voor onze gemeente.
  • Dit keer is het college in nood en holt de reserve in 2015 terug van 15 miljoen tot 5,8 miljoen in 2019. Men vindt dit acceptabel want de verwachting van dit college is dat de reservepositie zich na 2019 weer gaat verbeteren.
    Vraag: Waar zijn deze verwachtingen op gebaseerd?
• Bestuur en dienstverlening
  • Het college vindt het net als de PvdA belangrijk dat de 5 O’s vertrouwen hebben in de gemeente. Echter, in tegenstelling tot de PvdA vindt het college het voldoende als 31% van de bevolking dat de komende jaren t/m 2019 ook vindt. Dat vinden wij teleurstellend en weinig ambitieus. Volgens de PvdA zou meer dan 70% van de bevolking op de gemeente moeten kunnen vertrouwen.
  • Ook het rapportcijfer dat de inwoners geven over de relatie tussen de gemeente en haar inwoners moet hoger zijn dan de 6,2 in 2015 en de 6,5 in de komende jaren t/m 2019. Als je doet wat je als overheid zegt en wat van je wordt verwacht, zou dit rapportcijfer naar onze mening snel kunnen stijgen.
  • Het invoeren van toeristenbelasting was nooit een optie. De opbrengsten zouden nagenoeg gelijk zijn aan de kosten om het te innen. Het was D66 die daar altijd over begon. Nu D66 deel uitmaakt van deze coalitie is becijferd dat het vanaf 2016 zo’n € 30.000,- gaat opbrengen. Niet becijferd is wat de invoering betekent voor de overige economie van Etten-Leur.
  • Deze financiële drempel zorgt ongetwijfeld voor minder bezoekers en meer administratieve lasten voor onze ondernemers. Dit in tegenstelling tot het streven van dit college om de economie te stimuleren, onze ondernemers te steunen en het nastreven van minder administratieve lasten voor ondernemers en ambtelijke organisatie. De PvdA is er geen voorstander van.
• Wonen
  • Door de bezuinigingen vanuit Den Haag worden de budgetten kleiner en wordt de bal bij de inwoner gelegd. Niet alleen de eigen tuin moet worden verzorgd, maar ook de gemeentelijke groenstukken moeten worden meegenomen. Bedrijven worden verantwoordelijk voor een net, opgeruimd industrieterrein.
  • Dat gaat ons wat ver. Prima om inwoners en bedrijven te betrekken bij het onderhoud van de openbare ruimte, maar om hen verantwoordelijk te stellen voor het niveau van het onderhoud en ze daar ook op aan te spreken lijkt ons te veel. Wat ons betreft blijft de gemeente eindverantwoordelijk en leveren inwoners en bedrijven naar eigen inzicht en mogelijkheid hun inbreng.
  • Beheren op niveau is voor de lange termijn gegarandeerd, maar voor de korte termijn wil het college meer wegleggen bij de wijkteams en minder afnemen van de WVS.
    Vraag: Hoe verhoudt zich deze stellingname tot het streven van de gemeentes in de regio om meer diensten af te nemen bij de WVS? Van onze fractie mag het laatste punt voorrang hebben boven het eerste.
  • Het college accepteert op voorhand al dat het niveau van onderhoud van de openbare ruimte omlaag zal gaan en dat er klachten zullen komen die niet zullen worden afgehandeld.
    Vraag: Legt het college zich ook op voorhand neer bij ontevreden burgers, onduidelijkheden over wie waarvoor verantwoordelijk is, ongelijkheid binnen de wijken door het verschil tussen inwoners die wel meedoen, en inwoners die het een zorg zal zijn?
  • Gelukkig wordt de bezuiniging op afvalbakken teruggedraaid en wordt 2x 50,000 euro ingezet voor afvalbakken/zwerfafvalbestrijding en bestrijding overlast van honden(poep).
  • Het plan van het college om de parkeertarieven op maaiveld met een extra 20 cent te verhogen kunnen wij billijken, al doen wij dat wel vanuit het oogpunt dat fietsverkeer moet worden bevorderd en auto’s zoveel als mogelijk uit het centrum moeten worden geweerd.
  • Vanaf 2017 worden de fietsenstallingen kostendekkend/kostenneutraal. De PvdA is daar geen voorstander van. Wij staan juist voor het stimuleren van het fietsverkeer: minder milieubelasting, gezonder, neemt minder ruimte in, is veiliger dan autoverkeer.
  • Door de wet Mulder zullen de opbrengsten van boetes, uitgereikt door BOA’s, niet langer in de gemeentekas vloeien maar naar het Rijk gaan. Dat hierdoor de kostendekkendheid van BOA’s in het gedrang komt is duidelijk. Maar BOA’s vinden wij nu juist bij uitstek een kostenpost die niet direct kostendekkend hoeft te zijn. Veiligheid en het veilig voelen in eigen woonomgeving mag van ons wat kosten en als BOA’s daar een bijdrage aan kunnen leveren, vinden wij dat prima. Veiligheid en je veilig voelen zijn niet goed in financiële cijfers te vertalen.
  • De buurtbus Etten-Leur – Zevenbergen juichen wij van harte toe.
• Leven
  • “In Etten-Leur kan iedereen meedoen en voorzien in de kosten van levensonderhoud.” Een streven waar de PvdA zich graag voor in wil zetten. De waardering van onze inwoners voor participeren in de maatschappij is een krappe 6. Hier gelukkig wel ambitie van het college tot een 7.0 in 2019. Prima, maar dat mag van ons nog wel een beetje hoger gewaardeerd worden.
  • Zeer tevreden inwoners bij aanbod zorgvoorzieningen is iets om in deze moeilijke tijden te behouden. De tevredenheid over sportvoorzieningen is met 62% voor ons niet optimaal, maar het college vindt dit wel, want in 2019 is dit nog steeds hetzelfde.
  • Invoeren huismeesterschap op de brede scholen vinden wij een prima plan. Wij gaan er daarbij van uit dat het college ook hier eerst zal kijken of de WVS geschikte personen voor deze functies kan leveren.
    Vraag: Kan het college hier een toezegging over doen?
  • Alle extra aandacht voor vrijwilligers vinden wij met het college zeer terecht en verdiend. Het college stelt voor om van het Sociaal Domein een gesloten systeem te maken. Op zich een goed idee om plussen en minnen te verrekenen en om de opgebouwde reserve te gebruiken waarvoor die is ingericht.
  • Vraag: Maar wat als men tijdig kan zien aankomen dat bij een van de onderdelen een negatief saldo zit aan te komen? Gaat men dan bezuinigen op een ander onderdeel om dit negatieve saldo op te heffen? De PvdA is van mening dat hier de bezuinigingen voor dit college leidend zijn en dat die niet leiden tot een betere leefomgeving of leefomstandigheden voor inwoners die zorg nodig hebben.
  • De regelingen voor het minimabeleid zijn ook aan bezuinigingen onderhevig, van € 200.000,- oplopend tot € 300.000,-. Terwijl er juist extra middelen voor deze voorzieningen (bijvoorbeeld gezamenlijke zorgverzekering en bijzondere bijstand) aan het gemeentefonds waren toegevoegd. Dit versterkt onze gedachte dat er binnen het Sociaal Domein met posten wordt gegoocheld om de totaaluitkomst neutraal te houden.
  • Onder de kop onderwijs missen wij de wens/het streven naar een samenwerkend bestuur over alle lagere scholen, waarbij geen rekening meer wordt gehouden met de afzonderlijke denominaties, maar waar goed lager onderwijs op de voorgrond staat.
• Tot besluit
  • De PvdA had in de kadernota 2016 – 2019 meer ambitie verwacht. De PvdA zal het college ondersteunen door het stellen van kritische vragen, door het geven van opbouwende kritiek en door te komen met sociale alternatieven. Voor een beter Etten-Leur.
  • Was getekend: May Reijnen, Hans Wierema, Ghasem Nosrati.