Door op 16 maart 2014

Het Local FM-debat

Politieke debatten genoeg in Etten-Leur. Vanmiddag stond het debat van local FM op de rol. Locatie: de Kapel in het zonovergoten Oderkerkpark. Er werd gedebatteerd over drie stellingen. (Nou ja, debat – iedere lijsttrekker mocht iets zeggen en daarna één keer solo reageren op de anderen.) Daarbij bepaalde het lot (lottoballetje) wie het eerst iets mocht zeggen en wanneer het je beurt was om te reageren. “Aan de beurt is bal 5!” Hans Wierema (PvdA): “Het blijft vreemd om zo genoemd te worden.” Zaal: “Linkse ballen!” Hans: “Ja leuk, maar dat gaat allemaal van mijn tijd af.”

Die spreektijd was inderdaad krap. Zeker de één minuut die ieder kreeg voor een reactie op de anderen. Maar omdat Jezus Leeft het steeds heel kort hield, werd de tijd om te reageren na twee ronden opgerekt naar twee minuten. Dat kwam het geheel zeker ten goede.

Stelling 1: zorg
De eerste stelling ging over de overheveling van de grote zorgwetten naar de gemeenten en of de gemeente daar wel klaar voor is.

Ronnie Buiks van het CDA mocht het eerst en pleitte voor een jaar uitstel van invoering. Ook wil het CDA respijtzorgers maximaal inzetten en burgers in de richting van de sociale wijkteams laten bewegen. Hoe ze dat willen doen, zei Ronnie er niet bij. Een respijtzorger is iemand die inspringt als een mantelzorger het even niet kan bolwerken. Waar haalt het CDA (dus de overheid) die respijtzorgers vandaan? In het CDA-programma staat er niets over. Wordt dat straks misschien een taak van uitkeringsgerechtigden? Niemand vroeg ernaar, maar ik had dat wel graag willen weten. Verder viel me bij de beantwoording op dat verschillende partijen het verhullend hebben over “de burger eigen ruimte geven om voor zichzelf te zorgen” (D66). Maar ik denk dat geen luisteraar daarop zat te wachten. Die willen nou juist weten wat de overheid voortaan niet meer zal kunnen doen en wat dus van burgers zelf wordt verwacht.

Hans Wierema draaide er niet omheen: “Nee, de gemeente is nog niet klaar, maar dat kan ook niet. We zijn met partijen en organisaties aan het inwerken en samenwerken. Dat doen we samen als raad, maar ook als regio.” Ook gaf hij aan dat het wel wat moeite had gekost om de denkomslag te maken, maar dat hij er intussen van overtuigd is dat het beter is de uitvoering van de zorg bij de gemeenten te leggen en dat de zorg op die manier echt beter kan. In reactie op het CDA, dat een jaar uitstel wil, gaf Hans nog aan dat hij uitstel erg onverstandig zou vinden. Dan gaat iedereen in de rustige modus en blijft intussen de onduidelijkheid en onzekerheid voor inwoners bestaan. Niet doen dus.

Stelling 2: financiën
In de tweede stelling draaide het om financiën. Hoe gaat de gemeente om met financiële overschrijdingen?

Waar alle partijen het over eens waren, is dat de gemeente er tot nu toe in is geslaagd financieel gezond te blijven. Wat ook zo is. Het gesprek spitste zich dan ook toe op wel of geen gebruik maken van reserves. En dus aantasting van het weerstandsvermogen dat nu boven het landelijk gemiddelde ligt. Waar iedereen het over eens was, is dat er in principe gewoon geen overschrijdingen mogen komen. De VVD stelde voor om projecten nog strakker te begroten en ook de projectrapportages naar de raad te sturen. D66 wilde bij eventuele overschrijding keuzen voorleggen aan de inwoners: wat moet er wel en wat kunnen we weglaten? Ik zat ernaar te luisteren en dacht: de raad van Etten-Leur heeft financieel altijd voorzichtig geopereerd. Dus vanwaar die drang nu, om tussentijds meer controle te willen en om keuzen opnieuw voor te willen leggen aan inwoners? Daar hebben inwoners toch een gemeenteraad voor gekozen?

Hans Wierema was eigenlijk de enige die aangaf dat het nogal wat uitmaakt waarvoor een overschrijding van het budget wordt gemaakt. De PvdA zal overschrijdingen ten behoeve van grote projecten niet accepteren. Maar dat ligt anders voor het sociale domein, de zorg dus. Het is denkbaar dat de PvdA om de zorg op een voor de PvdA acceptabel peil te houden, de financiële reserves zal inzetten. Het weerstandsvermogen staat dat ook toe. Bernd Roks van de VVD liet in zijn reactie meteen weten daar een tegenstander van te zijn. Verder wees Wierema erop dat de begroting voor 2015 nog niet sluitend is en er dus nog steeds een bezuinigingstaakstelling ligt.

In zijn reactietijd zei Wierema nog tegen D66 dat de raad verantwoordelijk is voor politieke keuzen en dus ook voor de keuze wat je eventueel moet schrappen in projecten bij overschrijdingen. In tussentijds teruggaan naar de inwoners voor een nieuwe keuze zag hij niets. En tegen de VVD zei hij dat projectbegrotingen horen bij de uitvoering. En de uitvoering, daar gaat de raad niet over. De raad is kaderstellend vooraf en controlerend achteraf. Dus als je over alle projectbegrotingen tussentijds gaat rapporteren aan de raad, bezorg je die alleen nog maar meer werk, terwijl ze zich helemaal niet te bemoeien hebben met de uitvoering.

Stelling 3: veiligheid
Hoogste tijd voor de derde stelling: veiligheid. Met daarbij ook inbegrepen drugs en alcoholgebruik. Tot mijn verbazing had helemaal niemand het over alcoholgebruik, in mijn beleving toch met stip de grootste veroorzaker van overlast en geweld in de openbare ruimte. Om nog maar niet te spreken over het verkeer. En de schade die alcohol toebrengt aan jongeren in de groei.

De veiligheidsmonitor geeft al geruime tijd aan dat Etten-Leur een behoorlijk veilige plaats is om in te wonen en dat inwoners dat ook zo ervaren. We hebben dat als PvdA meegenomen in ons verkiezingsprogramma.

Hans mocht bij deze stelling namens de PvdA het spits afbijten.Het kan natuurlijk altijd beter, qua veiligheid, maar Hans relativeerde de algemene roep om meer veiligheid. “Wat echt belangrijk is, is dat je werk hebt.”

De overige partijen deelden die mening duidelijk niet. “Overlast goed hard aanpakken” (D66). “Meer cameratoezicht en preventief fouilleren” (CDA). “Zebrapaden beter verlichten en 24-uurs meldpunt huiselijk geweld” (Ons Etten-Leur). “Veiligheid is ons speerpunt. Vrijheid is daarvoor een randvoorwaarde. Veiligheid maken overheid en burgers samen, de overheid mag geen mensen aan een touwtje laten hangen” (VVD). Die “mensen die aan een touwtje hangen” begreep ik niet.

Over dat preventief fouilleren van het CDA maakte alleen Lia Boeren van Ons Etten-Leur een kritische opmerking. “Als je preventief wilt fouilleren, weten wij wel welke groepen dan aangehouden gaan worden.” Waarop Louis Roks van Leefbaar Etten-Leur het nodig vond Ons Etten-Leur erop te wijzen dat er niets mis is met preventief fouilleren van bepaalde groepen, “omdat justitie dat nou eenmaal zo bedacht heeft”. En Ronnie Buiks van het CDA wees er nog eens op dat het CDA daar natuurlijk voor is. Ik zocht het nog even op in hun programma. Daar staat:

“CDA vindt dat waar nodig cameratoezicht gepaard kan gaan met maatregelen op grond van de “Wet Preventief Fouilleren” door het aanwijzen van gebieden, waar burgers preventief kunnen worden gecontroleerd op wapens en andere verboden zaken, al onderkent het CDA dat burgers daarvan last kunnen hebben.”

Nou ben ik zo benieuwd welke ‘gebieden’ dat dan moeten zijn, en vooral: waarom het CDA het doet voorkomen alsof er binnen onze gemeente ‘gebieden’ zijn waar het hard nodig is mensen preventief te controleren op wapenbezit. Er zijn volgens google in 2012 en 2013 in Etten-Leur precies twee aanhoudingen geweest vanwege verboden wapenbezit. Waarom maakt het CDA mensen banger dan nodig?

Zoals ook al in eerdere debatten bleek, zijn de politieke meningen over de coffeeshop en regulering van de wietteelt verdeeld. Zie daarvoor het verslag van het vorige debat. Hans Wierema tot slot over veiligheid: “Bij veiligheid speelt geld een rol. Dus moet je goed kijken waar het in Etten-Leur écht onveilig is, en dat valt hier naar onze mening best mee. Wat betreft drugs: we zetten in op voorlichting en preventie en willen graag regulering van de bevoorrading. Maar we wachten eerst de mening van Den Haag daarover af.”